Tradycje wielkanocne w Holandii: Wielkanoc w Holandii (Paasfeest) to czas pełen radości, wiosennych kolorów i niezwykłych tradycji, które różnią się od tych znanych w Polsce. Choć dla wielu Holendrów święta mają dziś bardziej świecki charakter, w różnych regionach kraju nadal kultywowane są starodawne zwyczaje — niektóre sięgające czasów przedchrześcijańskich. Od spektakularnych ognisk wielkanocnych i uroczystych pochodów, po ręcznie robione wielkanocne krzyżyki — sprawdź, jak w wyjątkowy sposób świętuje się Wielkanoc w kraju tulipanów!
Tradycje wielkanocne w Holandii: Ogniska wielkanocne
Chociaż Wielkanoc w Holandii kojarzy się dziś głównie z polowaniem na jajka i rodzinnym brunch’em, w niektórych częściach kraju, zwłaszcza na wschodzie, wciąż żywe są pradawne tradycje. Co ciekawe, niektóre z nich mają korzenie starsze niż samo chrześcijaństwo!
Jednym z najbardziej widowiskowych zwyczajów są paasvuren – ogromne ogniska wielkanocne. Przez wiele tygodni mieszkańcy zbierają drewno, by w Niedzielę lub Poniedziałek Wielkanocny wzniecić potężne płomienie, które rozświetlają nocne niebo. Wydarzenia te przyciągają nie tylko lokalnych mieszkańców, ale i turystów, którzy tłumnie przybywają, by podziwiać spektakularne widowisko.
Przeczytaj także: Paaswensen, czyli życzenia wielkanocne po holendersku dla każdego
Co ciekawe, tradycja palenia ognisk sięga czasów starosaskich i związana jest z dawnymi wierzeniami germańskimi oraz praktykami indoeuropejskimi. Ogień miał odpędzać złe duchy i symbolizować odnowę życia. Choć pierwotnie nie miała związku z chrześcijaństwem, z czasem zwyczaj ten zyskał nowe znaczenie – dziś traktowany jest jako symbol światła Wielkanocy i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa.
W różnych regionach ogniska rozpala się w różne dni: najczęściej w Niedzielę lub Poniedziałek Wielkanocny, choć w niektórych miejscach – na przykład w sąsiednich krajach europejskich – płomienie rozpalane są już w Wielką Sobotę.
Paasstaakhalen — wielkanocne przeciąganie pala
W regionie Twente, we wschodniej Holandii, obchody Wielkanocy mają wyjątkowy, lokalny charakter. Dwie z najbardziej niezwykłych tradycji to paasstaakhalen (przyciąganie wielkanocnego pala) oraz Vlöggeln – obchód wielkanocny.
W miejscowości Denekamp w prowincji Overijssel co roku w Wielkanocną Niedzielę setki mieszkańców zbierają się, by wspólnie celebrować zmartwychwstanie Chrystusa.
Ludzie łączą się w długi łańcuch, trzymając się za ręce i śpiewając tradycyjne pieśni wielkanocne.
Następnie uczestnicy idą w kierunku pobliskiej warowni, gdzie z wybranego drzewa odcina się wszystkie gałęzie poza czubkiem. Ogromny pień jest przeciągany z powrotem na specjalne wielkanocne wzgórze, gdzie ustawiany jest pionowo z beczką smoły na szczycie. Kulminacją rytuału jest scena, w której jeden z uczestników odgrywa rolę „Judasza” i symbolicznie sprzedaje pal publiczności. Na koniec dnia wielkanocny pal zostaje podpalony.
Vlöggeln — pochód wielkanocny w Ootmarsum
Vlöggeln to kolejna unikalna tradycja regionu Twente, obchodzona w miejscowości Ootmarsum.
W Niedzielę i Poniedziałek Wielkanocny mieszkańcy tworzą długi, zwarty pochód, trzymając się za ręce i przemierzając miasto: wokół kościoła katolickiego, przez kilka domów prywatnych, a nawet kawiarnie. Podczas marszu uczestnicy na przemian śpiewają dwie tradycyjne pieśni wielkanocne.
Pochód prowadzą de Poaskearls — ośmiu młodych, nieżonatych mężczyzn w wieku około 20 lat, ubranych w charakterystyczne beżowe płaszcze i brązowe kapelusze.
Vlöggeln jest nie tylko wielkanocną tradycją, ale także ceremonią przejścia w dorosłość dla Poaskearls.
Pod koniec pochodu najstarszy z młodzieńców, nazywany „Judaszem”, wykonuje symboliczny rytuał: pali cygaro podpalone przez jego towarzysza, nazwanego „Iscariotem”.
Obchody kończą się na rynku w Ootmarsum, gdzie dzieci są unoszone w powietrze, a uczestnicy trzykrotnie wykrzykują radosne „Hoera!”.
Palmpasenstok – wielkanocny krzyżyk
Jedną z tradycyjnych holenderskich zwyczajów wielkanocnych jest przygotowywanie tzw. palmpasenstok – wielkanocnego krzyżyka. Składa się on z dwóch kijów połączonych w kształt krzyża.
Takie krzyżyki dzieci wykonują głównie w kościołach oraz w katolickich i chrześcijańskich szkołach podstawowych. Następnie przekazują je osobom starszym lub chorym w swojej społeczności – jako znak pamięci i nadziei.
Krzyż symbolizuje krzyż Chrystusa, na którym umarł, natomiast dekoracyjne gałązki nawiązują do Niedzieli Palmowej i uroczystego wjazdu Jezusa do Jerozolimy.
Chociaż palmpasenstok wywodzi się z tradycji rzymskokatolickiej, obecnie podobne symbole można spotkać także w kościołach protestanckich i ewangelickich.
Świętuj Wielkanoc jak prawdziwy Holender
Bez względu na to, czy dekorujesz dom zajączkami i pisankami, przygotowujesz świąteczny brunch czy wybierasz się na lokalne obchody — Wielkanoc w Holandii to przede wszystkim czas radości, spotkań z rodziną i przyjaciółmi oraz wspólnego celebrowania wiosny. Ciesz się chwilą i Vrolijk Pasen.